Борис Николаевич Андреев, биллиилээх кыраайы үөрэтээччи, РСФСР оскуолатын үтүөлээх учуутала, Элгээйигэ Айылҕа түмэлин төрүттээччи энтузиаст учуутал төрөөбүт күнүгэр анаан тохсунньу 28 күнүгэр Элгээйитээҕи региональнай музейнай-экологическай киин (салайааччы Иванова Анна Серафимовна) республиканскай научнай-практическай кэмпириэнсийэни тэрийэн ыыттыбыт.
Быйылгы тэрээһин уратытынан Өрөспүүбүлүкэбит араас муннуктарыттан кыттан, уһулуччулаах киһибит аатын-суолун үйэтитэргэ “Птицы – наши друзья” научнай- практическай кэмпириэнсийэбит киэҥ хабааннаахтык ааста. Хааччахтааһын бириэмэтэ үүнэн быйылгы тэрээһиммит Зуум сыһыарыы нөҥүө буолла. Уопсайа 59 оҕо икки секцияҕа хайдыһан, бу тэрээһиҥҥэ олус көхтөөхтүк кытыннылар.
Ол курдук бастакы “Зоология отдельных птиц” секцияҕа 26 кыттааччыттан сайаапка киирбитин 3 бөлөххө арааран, эбии үөрэхтээһин педагогтара - Яковлева Оксана Митрофановна, Егорова Алла Захаровна, методист – Никанорова Марина Николаевна оҕолор үлэлэрин көрөн, истэн дьүүллээтилэр.
Бастакы секцияҕа кыайыылаахтарынан буоллулар: 1-4 кылаастар икки ардыларыгар бастакы миэстэни ылла Сайаана Багынанова, Горнай улууһун Кэнтик орто оскуолатын 3 кылааһын үөрэнээччитэ; иккис миэстэни Полина Романова, Мэҥэ-Хаҥалас улууһун С.Н.Михайлова аатынан Чыамайыкы орто оскуолатын 1 кылааһын үөрэнээччитэ; үһүс миэстэни – Елизавета Слепцова, Г.Г.Колесова аатынан Сыбаатай орто оскуолатын 2 кылааһын үөрэнээччитэ уонна Г.С.Донской аатынан Бүлүү орто оскуолатыттан Аида Иванова, 3 кылаас. Орто сүһүөх оҕолоругар: 5-7 кылаастарга бастакы миэстэ буолла Альберт Константинов, Сунтаардааҕы политехническай лицей 7 кылааһын үөрэнээччитэ, иккис миэстэни ылла Эльдар Слепцов, Н.И.Шарин аатынан Орто-Халыма орто оскуолатын 5 кылааһын үөрэнээччитэ уонна үһүс бочуоттаах миэстэни ылла Нам иккис нүөмэрдээх оскуолатын 6 кылааһын үөрэнээччитэ Илья Нератов. Үрдүкү кылаастарга кыайыылаахтарынан буоллулар: бастакы миэстэ Василий Табуннанов, Д.Ф.Алексеев аатынан Нам улууһун 1-Хомустаах окуолата, иккис миэстэни П.Х.Староватов аатынан Элгээйи орто оскуолатын 10 кылааһын үөрэнээччитэ Дьулуур Егоров, үһүс миэстэни ыллылар Евсеева Диана, 8 кылаас, Б.Н.Егорова аатынан Кундэйэ орто оскуолата уонна Иванов Серафим, 8 кылаас, П.Х.Староватов аатынан Элгээйи орто оскуолатын оҕолоро.
Иккис «Экология и проблемы по охране птиц» секцияҕа уопсайа 26 оҕо кыттыыны ылла. Дьүүллүүр сүбэ экспертарынан: Анатолий Николаевич Лукин, Сунтаардааҕы ураты харыстанар территориялар старшай госинпектора, эбии үөрэхтээһин педагогтара – Прокопьева Светлана Николаевна, Кириллина Кюнняй Григорьевна үлэлээтилэр. Ол курдук, кыайыылаахтарынан: алын сүһүөх үөрэнээччилэригэр бастакы миэстэ буоллулар Николаев Лукин, 1 кылаас, В.Г.Павлов аатынан Сунтаар орто оскуолата; Никитин Никита, 3 кылаас, П.Х.Староватов аатынан Элгээйи орто оскуолата. Иккис миэстэни Семенова Алиана, 3”а” кылаас, Г.Е.Бессонов аатынан Тойбохой орто оскуолата; Алексеева Июлия, М.А.Алексеева аатынан Баппаҕай орто оскуолатын 4 кылааһын үөрэнээччилэрэ буоллулар.Үһүс миэстэни ыллылар Владимирова Сандаара, 2 кылаас, Степан Васильев аатынан Ньурба орто оскуолата; Иванов Кирсан, 2 кылаас, Кутана орто оскуолата. Орто сүһүөх үөрэнээччилэригэр бастакы миэстэни Томский Вильгельм, 7 кылаас, Г.С.Донской аатынан Бүлүү №2 орто оскуолата, иккис миэстэни Попова Далаана, 7 кылаас, П.Х.Староватов аатынан Элгээйи орто оскуолата уонна үһүс миэстэни Иванова Нарыйаана, 5 кылаас, Тамалакаан орто оскуолатын үөрэнээччитэ буолла. Үрдүкү кылаастарга бастакы миэстэни Попов Алексей, 11 кылаас, Ф.М.Охлопков аатынан Кириэс-Халдьаайы орто оскуолата, иккис миэстэни Семенова Аида, 9 кылаас, В.И.Иванова аатынан Кэмпэндээйи орто оскуолата, үһүс миэстэ Петров Дьулусхан, 11 кылаас, П.Х.Староватов аатынан Элгээйи орто оскуолатын үөрэнээччитэ ылла.
Ону таһынан бу күн салайааччыларга, педагогтарга Өрөспүбүлүкээнскэй таһымнаах көтөрдөрү кэтээн көрүүгэ экологическай семинар, Зуум-сыһыарыы нөҥүө, буолан ааста. Ол курдук кыттыыны ыллылар ИБПК СО РАН биологичексай наука кандидата Евгений Владимирович Шемякин, «Новые гнездящиеся виды птиц и роль бердвочеров в изучении авифауны» үлэтинэн; «Организация экологических мероприятий по пропаганде охраны птиц» тиэмэнэн Айылҕа харыстабылын Министерствотын сүрүн испэсэлииһэ Нюргуяна Сергеевна Гуринова; М.К.Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет естественнай наука институтун бырапыассара, биологическай наука кандидата Прасковья Алексеевна Гоголева «О направлении «Экология и природопользование в СФВУ»; Бүлүүтээҕи Н.И.Протопопова аатынан ИТЦ «Кэскил» эбии үөрэхтээһин педагога «Из опыта работы по организации практических занятий с детьми на территории дендропарка»; С.Г.Донской аатынан Бүлүү орто оскуолатын биология учуутала Василина Никитична Иванова, педагог-психолог Нюргуяна Алексеевна Иванова «Экологические шахматы. Птицы»; Сунтаардааҕы политехническай лицей-интернат история учуутала Айсиэн Анатольевич Афанасьев «Залет новых птиц, тенденция и увеличение численности некоторых видов птиц. Регистрация новых видов» үлэлэрин, уопуттарын, киэҥ билиилэрин семинар кыттыылаахтарыгар кэпсээтилэр. Семинар түмүгүнэн резолюция ылынныбыт, ол курдук: көтөрдөр тустарынан кыра дьоҕус ыйыннык таһаартарыы, экологическай акцияларга, конкурстарга, сайыҥҥы экспедицияларга оҕолору көхтөөхтүк кыттыннарыы.
Борис Николаевичка анаммыт “Птицы – наши друзья” орнитологическай научно-практическай кэмпириэнсиэйэбит олус сэргэхтик, интэриэһинэйдик ааста. Кыайыылаахтар дипломунан, Б.Н.Андреев “Птицы Вилюйского бассейна” кинигэтинэн, кыттааччылар туоһу суругунан наҕараадаланнылар.
Тэрийээччилэр ааттарыттан кэмпириэнсийэ бары кыттааччыларыгар, үөрэнээччилэр салайааччыларыгар махталбытын тириэрдэбит.
Кириллина Кюнняй Григорьевна,
Б.Н. Андреев Элгээйитээҕи региональнай
музейно-экологическай киин эбии үөрэх педагога |
